بخش سوم – هنگام معامله با وکیل مالک، احتیاط کنید! (از میان رفتن وکالتنامه)

یکی از شیوه های به پایان رسیدن وکالت، عزل وکیل از سوی موکل است.

در علم حقوق، عقود و قرارداد ها به دو دسته تقسیم می شوند: الف) عقد لازم  ب) عقد جایز.

 “عقد لازم” عقدی است که طرفین اصولا نمی توانند آن را برهم بزنند و ملزم به انجام آن هستند. مانند عقد بیع، عقد اجاره و عقد صلح.

در مقابل آن “عقد جایز” قرار دارد و آن عقدی است که با وجود اینکه طرفین ملزم به اجرای مفاد آن هستند، اما هر یک از طرفین می توانند در هر زمانی و بدون نیاز به دلیلی خاصی آن را برهم بزنند. مانند عقد جعاله، عقد هبه و عقد وکالت که همگی جز عقود جایز هستند.

       بنابراین در عقد وکالت، موکل می تواند بدون نیاز به رضایت وکیل، او را عزل و برکنار کند. اما با وجود اینکه وکالت عقد جایز است و موکل می تواند او را برکنار کند، ممکن است که موکل، اختیار عزل وکیل را از خود سلب کرده باشد که اصطلاحا به این نوع وکالت، “وکالت بلا عزل” گفته می شود.

معمولا زمانی وکالت بصورت بلاعزل داده می شود که مالک، ملک خود را به کسی فروخته باشد و از آنجائی که برای تنظیم سند باید یکسری کارهای اداری انجام شود، به خریدار وکالت می دهد تا خودش این کارها را پیگیری کند و در وکالتنامه حق عزل وکیل را از خود ساقط می کند.

در وکالت بلاعزل، با وجود اینکه موکل نمی تواند وکیل را عزل کند اما همچنان می تواند قبل از فروش ملک از جانب وکیل، خود شخصا ملک را به فروش برساند و با این کار، مانع از معامله وکیل بشود. لازم به ذکر است چنانچه وکیل از عزل خود باخبر نشده و آن ملک را پس از عزل شدن، با کسی معامله کند، معامله صحیح می باشد.