ملک توقیف شده، معادل محکوم به و هزینه های اجرایی از طریق مزایده به فروش می رسد
استعلام :
شخص «الف» ملک خود را جهت پرداخت محکوم به شخص «ب» معرفی و در درخواست خود به فروش کل ملک برای وصول طلب محکوم له اشاره میکند. پس از ارزیابی مشخص میشود میزان محکوم به کمتر از ارزش نیم دانگ از ملک تعرفه شده بوده و به میزانی است که عرفاً قابل خرید و فروش نمیباشد؛
همچنین مال تعرفه شده قابلیت تجزیه و تفکیک ندارد. در این پرونده مزایده برگزار و شخص ثالثی به عنوان برنده معرفی میشود. پس از سپری شدن موعد مقرر در ماده ۱۴۲ قانون اجرای احکام مدنی مصوب ۱۳۵۶ و مصون ماندن از اعتراض، صحت جریان مزایده تأیید و دستور تنظیم سند رسمی صادر و ملک به نام برنده مزایده منتقل میشود.
با توجه به مراتب پیشگفته، آیا برای توقیف و مزایده این ملک میبایست بر اساس ماده ۵۱ قانون اجرای احکام مدنی مصوب ۱۳۵۶ صرفاً به میزان محکومبه، ملک توقیف و به مزایده گذاشته شود یا مزایده تمامی ملک با توضیحات یادشده فاقد اشکال قانونی است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
طبق ماده ۵۱ قانون اجرای احکام مدنی مصوب ۱۳۵۶، هرگاه ارزش ملک توقیف شده بیش از محکوم به باشد، فقط مقدار مشاعی از آن که معادل محکوم به و هزینههای اجرایی است، از طریق مزایده به فروش میرسد و در صورت نبودن خریدار با توجه به ماده ۱۳۱ قانون یادشده محکوم له میتواند همان مقدار مشاع از ملک را که معادل طلب اوست، در قبال آن قبول کند؛
اما اگر باقیمانده مال به اندازهای باشد که عرفاً خرید و فروش نمیشود و قابل تصرف و استفاده نباشد و موجب شود قسمت مشاعی دیگر مال از طریق مزایده قابل فروش نباشد، باید تمام مال، توقیف و به مزایده گذاشته شود. ضمناً با اتخاذ ملاک از ماده ۱۴۰ قانون اجرای احکام مدنی مصوب ۱۳۵۶ چنانچه محکومعلیه یا ثالث (مالک) تقاضای فروش تمام ملک (شش دانگ) را بنماید فروش تمام ملک بلامانع است؛
بنابراین در فرض سؤال که ملک معرفی شده از سوی ثالث دارای ارزشی بسیار بیشتر از مبلغ محکوم به بوده است؛ اما ثالث با فروش کل ملک موافقت کرده است، پس از سپری کردن فرآیند فوقالذکر و احراز صحت جریان مزایده، تملیک مال به برنده مزایده فاقد ایراد قانونی است.